نیاز ما به نور ; از روشنایی طبیعی تا چراغ
نور زندگیست و وجود آن برای انسان‌ها، حیوانات و گیاهان امری ضروریست. برای دوران‌های طولانی تا پیش از آنکه بشر قادر به استفاده از نور مصنوعی شود، تنها منبع روشنایی، نور طبیعی بود. مفاهیم مدرن در طراحی روشنایی به دنبال افزایش رفاه و سلامتی ما با بکارگیری ترکیبی از هر دو منبع نور طبیعی و مصنوعی می‌باشد .
شکل 1: نور خورشید در طول سال متغیر است و با تغییرات خود در طول شبانه روز چرخه زندگی را تعیین می‌کند. میزان شدت روشنایی نور خورشید به 100 هزار لوکس هم می‌رسد که کاهش این مقدار تا 0.2 لوکس در زیر نور ماه نیز اندازه‌گیری شده.
ما از چشمان خود برای جهت یابی استفاده می‌کنیم. محیط اطراف ما همان فضای دور و برمان است که با چشمان خود مشاهده می‌کنیم. بیش از 80 درصد از اطلاعات دریافتی ما توسط چشمانمان بدست می‌آید. آنها مهمترین عضو حسی ما می‌باشند اما این کار بدون وجود نور امکان‌پذیر نیست. نور واسطه‌ای است که درک بصری را امکان‌پذیر می‌سازد.
نور کیفیت زندگیست
تاریکی یا نور کم مانع از دید مناسب می‌شود. موجب احساس عدم امنیت ما شده و آرام و قرار خود را از دست می‌دهیم. تنها روشنایی مناسب است که موجب احساس امنیت ما می‌شود.
نور نه تنها ما را قادر به دیدن می‌کند، بلکه بر حسّ‌و‌حال و آرامش ما نیز اثر گذار است. بعلاوه اینکه از اواخر هزاره گذشته دانسته‌ایم که نور طبیعی روز و نحوه تغییر آن در مدت روز و در طول سال، بر سطوح هرمونی ما اثر گذاشته و چرخه سیرکادیان ما را کنترل می‌کند. یک طراحی روشنایی خوب بر سلامت و کیفیت زندگی ما مؤثر است.
در ابتدا فقط آتش بود …
برای دوران‌های طولانی خورشید تنها منبع نور برای بشر بود. حدود 300 هزار سال پیش انسانهای نخستین شروع نمودند به استفاده از آتش به عنوان منبع نور وحرارت. شعله‌های درخشان به مردم این امکان را می‌داد تا در غارهایی زندگی کنند که پرتوهای خورشید قادر به نفوذ در آن نبود. به عنوان مثال ترسیم غار نگاره‌های منطقه آلتامیرا(Altamira) در حدود 15 هزار سال پیش تنها با نور مصنوعی امکان‌پذیر بوده. نور ناشی از آتش‌سوزی، مشعل‌های شعله‌ور و چراغ‌های روغن سوز و پی‌سوز از دست‌یافته‌های قابل توجه زندگی روزمره برای انسانهای ماقبل تاریخ بوده است.
امّا نور تنها در فضاهای بسته ایجاد نمی‌شد. فانوس اسکندریه در حدود سال 260 قبل از میلاد ساخته شده و شواهدی از ساخته شدن روشنایی خیابانی در شهر انطاکیه به سال 378 قبل از میلاد موجود می‌باشد.
مردمان در همان مراحل اولیه استفاده از نور آتش، اقدام به طراحی نگهدارنده‌های زینتی و درعین حال کاربردی برای شعله‌های روشنایی بخش ارزشمندشان نمودند. با این وجود، در طول چند هزار سال گذشته پیشرفت قابل توجهی در لامپ‌های سوخت مایع مورد استفاده انجام نپذیرفت تا اینکه در سال 1783 میلادی آیمه آرگاند (Aime Argand) لامپ با مشعل مرکزی را اختراع کرد.
در همان سال توسط مینکلرز (Minckelers) تکنیکی برای فراهم کردن گاز زغال سنگ کشف شد که از آن برای فانوس‌های گازی استفاده می‌کردند. تقریباً در همان زمان اولین آزمایش‌ها بر روی لامپ‌های قوس الکتریکی در حال انجام بود. با این‌حال این آزمایشات تنها وقتی ارزش عملی پیدا کرد که ورنر زیمنس در سال 1866 توانست با استفاده از دینام به روشی اقتصادی نیروی الکتریکی تولید کند. اما آغاز واقعی عصر نور الکتریکی در سال 1879 توسط توماس ادیسون با اختراع مجدد لامپ رشته‌ای و کاربرد فناورانه آن شروع شد که در واقع 25 سال قبل توسط ساعت ساز آلمانی “یوهان هاینریش گوبل” در سال 1854 ابداع شده بود.
لامپ، LED و کنترل روشنایی
افزایش بهره‌وری لامپ در تولید نور و یافتن راه‌هایی جهت بهتر کردن چراغ‌ها به عنوان یک هدف همواره مطرح بوده. لامپ‌های هالوژن و اولین لامپ‌های تخلیه در گاز به دنبال لامپ‌های رشته‌ای پدید آمدند. تا اواخر دهه 1980 تمرکز اصلی در توسعه فنی بر روی تولید لامپ‌های فلوروسنت کارآمدتر و بالاست‌های الکترونیکی بود.
شکل 2: اولین منبع نور آتش بوده است
شکل‌های 3،4 و 5: بیش از 2000 سال است که نور مصنوعی راهنما و امنیت بخش مردم بوده که این امر امروزه نیز در قالب لامپ‌های LED کارآمد و سیستم‌های مدیریت روشنایی مناسب ادامه یافته است
اولین LED ها در اواسط دهه 1990 عرضه شدند و به
اثر سه جانبه نور
نور برای عملکردهای بینایی : بینایی بدون ضعف را که برای چشم‌ها راحت بوده و فاقد خیرگی می‌باشد تضمین می‌کند.
نور و اثرات بیولوژیکی آن : چرخه سیرکادیان را تقویت کرده و تأثیری انرژی‌زا یا آرام بخش دارد.
نور و اثرات هیجانی و عاطفی : معماری و فضا را ارتقا داده، به آن شکل می‌دهد و بهبود اثرات زیبایی شناختی را موجب می‌گردد.
سرعت دنیای روشنایی را تغییر دادند. LEDها بسیار کارآمد بوده و ماندگاری بالایی دارند، به یکدیگر متصل شده و با دقت قابل کنترل می‌باشند. امروزه تقریباً نیمی از لامپ‌های به‌کار رفته در فضای بیرونی و بیش از 30 درصد چراغ‌های استفاده شده در فضاهای داخلی مجهز به ماژول‌های LED می‌باشند(ارقام ارائه شده توسط ZVEI در سال 2015). در نتیجه روشنایی به طور فزاینده‌ای پویا شده است.
گذار صنعت روشنایی به سیستم‌های مبتنی بر LED و توسعه سیستم‌های کنترل هوشمند روشنایی نه تنها کلید دستیابی به روشنایی بسیار کم مصرف است، بلکه دریچه‌ای به روی کاربردهای جدید باز کرده که قبلاً غیر قابل تصور بودند و به دنبال آن قابلیت‌های فراوانی نسبت به گذشته جهت انطباق هرچه بیشتر سیستم‌های روشنایی با نیازهای عملکردی، احساسی و بیولوژیکی افراد در اختیار قرار می‌دهد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید!